Handvatten van de AFM voor het IPID

Blog

Achtergrond

Meer dan twee jaar geleden, op 1 oktober 2018, is de Insurance Distribution Directive (IDD) in werking getreden. De IDD bevat onder meer nieuwe eisen met betrekking tot informatieverstrekking bij het aanbieden van een schadeverzekering. De klant dient door middel van een standaard informatiedocument, een Insurance Product Information Document (IPID), binnen een oogopslag de belangrijkste kenmerken van het product te kunnen zien. De verplichting om een IPID op te stellen rust niet alleen op de aanbieders, maar ook op de adviseurs/bemiddelaars die een schadeverzekering samenstellen en in de markt verkrijgbaar stellen. De partij die rechtstreeks contact heeft met de klant moet het IPID voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst aan de klant verstrekken.

Het doel van het IPID is dat cliënten op toegankelijke wijze de belangrijkste productkenmerken lezen en verzekeringen kunnen vergelijken. De normen op het gebied van het IPID zijn opgenomen in artikel 65b BGfo Wft. Om de producten ook daadwerkelijk te kunnen vergelijken heeft de Europese Commissie in een uitvoeringsverordening een verplichte gestandaardiseerde vorm voor het IPID opgesteld. Het IPID heeft onder meer de volgende verplichte onderdelen:

• Een opsomming van de (belangrijkste) verzekeringsdekking.
• De wijze en duur van betaling van de premies.
• De belangrijkste uitsluitingen en verplichtingen die uit de overeenkomst voortvloeien.
• De looptijd en wijze van beëindiging van de overeenkomst.

Het onderzoek van de AFM

De AFM heeft onderzoek gedaan naar de inhoud van verschillende IPID’s. Dit heeft zij gedaan voor inboedel-, aansprakelijkheids- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat in het IPID vaak belangrijke informatie mist over wat een verzekering wel en niet dekt en wat de verplichtingen zijn. De AFM is van mening dat klanten hierdoor het risico lopen om bij hun keuze niet goed geïnformeerd te zijn.

De aandachtspunten van de AFM

De AFM heeft naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek een aantal handvatten opgesteld in een handige overzichtsvorm die lijkt op het IPID zelf. Deze aandachtspunten bespreek ik hierna.

Wat wordt van de verzekeraar verwacht?

De AFM onderstreept allereerst de basisgedachten van het IPID:

• Alle belangrijke elementen komen terug in het IPID, dus de informatie moet volledig zijn.
• De informatie in het IPID komt overeen met de informatie in de polisvoorwaarden, de informatie moet ook juist zijn.
• De consument kan in één oogopslag vergelijken welke risico’s verzekerd én niet verzekerd zijn.
• Het IPID is opgesteld in eenvoudige taal en jargon moet worden vermeden.
• Het IPID wordt tijdig (waarmee wordt bedoeld voor de totstandkoming van de overeenkomst) aan de consument verstrekt.
• Het IPID is goed vindbaar op de website (indien voor het aanbieden van het IPID op de website is gekozen).

Wat gaat goed?

De AFM bespreekt verder ook wat over het algemeen wel goed gaat. Allereerst is informatie over wat is verzekerd over het algemeen voldoende opgenomen. Dit is niet onbegrijpelijk, aangezien over het algemeen bij inboedel-, aansprakelijkheids- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen duidelijk is wat verzekerd moet zijn. Verder zijn de verplichtingen bij aanvang van de overeenkomst vaak duidelijk. Ook wordt over het algemeen goed gebruikgemaakt van de voorgeschreven lay-out van het IPID en de vinkjes in het onderdeel ‘wat is verzekerd’.

Wat gaat niet goed?

In tegenstelling tot de informatie over wat verzekerd is, gaat het vaak niet goed bij de informatie over wat niet verzekerd is. Daar wordt vaak te weinig informatie gegeven. Daarnaast missen in de ogen van de AFM in de rubriek ‘dekkingsbeperkingen’ ook regelmatig belangrijke beperkingen. Daarbij wijst de AFM onder meer op maximumbedragen voor verzekerde risico’s, wachttijd en eigen risico. Dekkingsbeperkingen die specifiek voor die verzekering gelden zijn uiteraard belangrijk en dienen daarom ook in het IPID te worden opgenomen. Om de klant een goed geïnformeerde beslissing te laten nemen moet het IPID juist in deze specifieke beperkingen voldoende inzicht in geven. De AFM constateert ook dat in sommige gevallen deze laatste categorie onder de verkeerde rubriek is geplaatst.

Ook de lay-out bij de rubrieken ‘wat is niet verzekerd’ en ‘zijn er dekkingsbeperkingen’ is soms niet op orde, constateert de AFM. Zo worden soms meerdere onderwerpen/uitsluitingen genoemd achter een kruisje, terwijl voor elke uitsluiting een eigen kruisje is vereist. Hierdoor kan in de ogen van de AFM een onevenredig beeld van de uitsluitingen en dekkingsbeperkingen ontstaan.

Verder constateert de AFM dat belangrijke verplichtingen tijdens de overeenkomst met regelmaat ontbreken. Hiermee doelt de AFM op bijvoorbeeld de verplichting om vooraf afstemming te hebben over kosten of de meldingsplicht bij arbeidsongeschiktheid. Over het algemeen is dit een beperkte lijst met duidelijke verplichtingen, naar verwachting eenvoudig op te nemen in het IPID.

Ook constateert de AFM dat de wijze van opzegging soms ontbreekt in de categorie ‘hoe zeg ik op’.

Wat zijn de risico’s?

De AFM merkt op dat indien de informatie niet goed is opgenomen in het IPID, de klant schadeverzekeringen niet optimaal kan vergelijken en mogelijk niet op de hoogte is van belangrijke verplichtingen en/of beperkingen. Het risico hiervan is dat een klant mogelijk een ongeschikte overeenkomst aangaat, waarbij de klant denkt dat bepaalde risico’s gedekt zijn, terwijl dat niet zo is.

Tot slot

De bevindingen van de AFM verbazen niet. Het lijkt eenvoudig om een overzichtelijk schema als het IPID in te vullen. Echter, de wens om een verzekering in een overzicht van twee pagina’s te vangen zorgt ervoor dat er keuzes gemaakt moeten worden over wat wel en niet opgenomen moet worden. In veel gevallen is de lijst met uitsluitingen en/of dekkingsbeperkingen in de voorwaarden lang. Als al deze uitsluitingen en/of dekkingsbeperkingen opgenomen zouden worden is de maximale lengte van het IPID van twee A4 pagina’s (drie in uitzonderlijke gevallen) te kort. De keuzes die worden gemaakt over wat wordt opgenomen, kunnen daarom zorgen voor verschillen per aanbieder. De keuze voor wat belangrijk is, blijft namelijk voor een gedeelte ook arbitrair.

Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat IPID niet alleen in Nederland, maar ook in Europa nog veel verschillen qua vorm en inhoud. Het IPID heeft er zeker voor gezorgd dat snel een overzicht van een verzekering wordt gegeven, maar willen producten goed te vergelijken zijn dan moet het IPID eenduidig worden opgesteld. Dat blijkt in de praktijk lastig. De handvatten van de AFM zijn in ieder geval handig bij het opstellen (en eventueel aanpassen) van IPID’s voor alle schadeverzekeringen.